ĂN CHAY – CHÌA KHÓA TỰ NHIÊN CHO MỘT TRÁI TIM KHỎE
Bệnh tim mạch là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên toàn cầu, bao gồm các bệnh như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Trong cuộc chiến phòng ngừa và kiểm soát bệnh tim, chế độ ăn uống đóng vai trò thiết yếu. Trong đó, ăn chay – nếu được thực hiện đúng cách – đã được chứng minh là một phương pháp tự nhiên, hiệu quả và an toàn giúp bảo vệ trái tim.
Ít chất béo bão hòa – giảm gánh nặng cho mạch máu
Chế độ ăn chay thường loại bỏ hoặc giảm đáng kể thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn, vốn là nguồn giàu chất béo bão hòa và cholesterol – hai yếu tố chính góp phần gây ra xơ vữa động mạch. Thay vào đó, thực phẩm chay giàu acid béo không bão hòa (có nhiều trong hạt lanh, óc chó, quả bơ…), giúp hạ LDL-C (“cholesterol xấu”) và giữ mạch máu thông suốt hơn.
Tăng cường chất xơ – làm sạch lòng mạch
- Các loại rau xanh, đậu hạt và ngũ cốc nguyên cám trong khẩu phần chay đều giàu chất xơ hòa tan. Chất xơ này có khả năng hấp thu cholesterol dư thừa trong đường ruột, giảm hấp thu vào máu và thải ra ngoài qua phân. Đồng thời, chất xơ giúp ổn định đường huyết và duy trì cân nặng, giảm gánh nặng lên tim
Huyết áp ổn định hơn
- Ăn chay giúp giảm natri (muối), vì ít dùng thực phẩm chế biến.
- Thực phẩm thực vật giàu kali, magie, nitrat tự nhiên (như rau lá xanh) giúp giãn mạch, giảm áp lực thành mạch máu.
Một số nghiên cứu lớn cho thấy, người ăn chay có huyết áp trung bình thấp hơn đáng kể so với người ăn thịt. Cơ chế có thể đến từ việc:
Kết quả là nguy cơ tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim và đột quỵ đều giảm rõ rệt.
Giảm viêm mạch máu – yếu tố nguy cơ âm thầm
- Nhờ cải thiện kiểm soát đường huyết, độ nhạy insulin và các yếu tố nguy cơ tim mạch, nhiều bệnh nhân tiểu đường type 2 theo chế độ ăn chay có thể giảm liều thuốc hạ đường huyết hoặc insulin. Điều này đặc biệt đúng với những người tuân thủ chế độ ăn chay toàn phần lâu dài. Nghiên cứu của Barnard et al. (2006) trên The American Journal of Medicine cho thấy 43% bệnh nhân tiểu đường type 2 theo chế độ ăn chay ít chất béo có thể giảm liều thuốc so với chỉ 26% ở nhóm đối chứng.
- Lợi ích cụ thể: Giảm chi phí điều trị và nguy cơ tác dụng phụ của thuốc, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.
Nguồn tham khảo:
- Satija, A., et al. (2017). Plant-Based Diets and the Risk of Coronary Heart Disease in US Adults. Journal of the American College of Cardiology, 70(4), 411–422.
- Kim, H., et al. (2019). Plant-Based Diets Are Associated With a Lower Risk of Incident Cardiovascular Disease, Cardiovascular Disease Mortality, and All-Cause Mortality in a General Population of Middle-Aged Adults. Journal of the American Heart Association, 8(16), e012865.
- Ornish, D., et al. (1990). Can Lifestyle Changes Reverse Coronary Heart Disease? The Lancet, 336(8708), 129–133.
- American Heart Association (AHA). (n.d.). Healthy Eating for a Healthy Heart.
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. (n.d.). The Nutrition Source – Healthy Eating Plate
