ĂN CHAY VÀ SỨC KHỎE XƯƠNG KHỚP
Trong những năm gần đây, chế độ ăn chay ngày càng được nhiều người áp dụng vì những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Đặc biệt, đối với người có bệnh lý về xương khớp, ăn chay cân đối có thể đem lại nhiều tác động tích cực. Hãy cùng Chay Nhà Sen tìm hiểu dưới góc độ khoa học dễ hiểu nhé!
Giảm viêm – Giảm đau khớp
Hiện nay, có nhiều bệnh xương khớp có yếu tố viêm như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, gout. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn chay giúp giảm các ứng viêm trong cơ thể và điều này có lợi cho các bệnh lý xương khớp. Cơ chế giảm viêm bao gồm:
- Giảm CRP (C-reactive protein) – một loại protein gây viêm: Các thành phần tự nhiên giàu chất xơ của chế độ ăn chay có thể làm giảm viêm khớp và đau khớp thông qua mức CRP giảm.
- Giảm chất đạm từ động vật: tiêu thụ protein từ động vật làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp. Nghiên cứu chỉ ra rằng giảm protein động vật có liên quan đến việc giảm các dấu hiệu viêm trong cơ thể.
- Chất xơ: nguồn chất xơ dồi dào trong chế độ ăn chay có thể làm giảm tình trạng viêm, điều này liên quan đến việc cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột.
Kiểm soát cân nặng – Giảm áp lực lên khớp
- Với chế độ ăn chay nhiều chất xơ có liên quan mật thiết đến chỉ số BMI cơ thể. Chế độ ăn chay đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm cân và giảm cholesterol so với các chế độ ăn hạn chế calo thông thường khác, nhờ đó làm giảm đáng kể nguy cơ thoái hóa khớp sớm.
Bổ sung dưỡng chất hỗ trợ cấu trúc xương khớp
Một số dưỡng chất được bổ sung qua chế độ ăn chay được nghiên cứu có lợi cho sức khỏe xương như :
- Canxi: yếu tố thúc đẩy sự phát triển bình thường và duy trì sức khỏe xương
- Magie, kali: hỗ trợ cân bằng axit – kiềm, bảo vệ mật độ xương.
- Chất chống oxy hóa như flavonoid, polyphenol có tác dụng làm chậm quá trình thoái hóa sụn khớp.
- Vitamin C từ trái cây họ cam quýt, ổi, ớt chuông giúp tổng hợp collagen — thành phần chính cấu tạo sụn khớp.
Giảm nguy cơ mắc bệnh gout
Gout là bệnh lý do acid uric tăng cao gây lắng đọng tinh thể ở khớp. Với chế độ ăn có nhiều đạm từ thịt đỏ, hải sản, nội tạng chứa nhiều purin — làm tăng acid uric trong máu. Trong khi đó chế độ ăn các loại rau giàu purin được đánh giá không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh gout. Vì vậy thực phẩm của độ ăn chay giúp kiểm soát bệnh gout tốt hơn và có thể thấy người ăn chay có nguy cơ mắc gout thấp hơn rõ rệt
Kết luận
Chế độ ăn chay hợp lý, cân đối có thể giúp:
✅ Giảm viêm khớp
✅ Giữ cân nặng hợp lý
✅ Cung cấp dưỡng chất bảo vệ sụn và xương
✅ Giảm nguy cơ bệnh gout
📌 Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng khi muốn áp dụng ăn chay lâu dài, đặc biệt nếu bạn có sẵn các bệnh lý về xương khớp
Nguồn tham khảo:
Jihad Alwarith, Hana Kahleova, Emilie Rembert, Nutrition Interventions in Rheumatoid Arthritis: The Potential Use of Plant-Based Diets. A Review, 2019
Lindsey M. Christman, Liwei Gu, Efficacy and mechanisms of dietary polyphenols in mitigating rheumatoid arthritis, 2020
Jim Mann, A. Stewart Truswell, Leanne Hodson, Essentials of Human Nutrition 6e, 2023.
Hyon K. Choi, Karen Atkinson, et al, Purine-Rich Foods, Dairy and Protein Intake, and the Risk of Gout in Men, 2024
